Bölgemizde halk kültürü Cumhuriyet dönemi ile birlikte kayıt altına alınmaya başlanmıştır. Özellikle 13 Nisan 1934 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün Bergama’ya yapmış olduğu ziyaret sonrası önemli bir gelişme sağlanmıştır. Mustafa Kemal Atatürk’ün vermiş olduğu talimat ile Türkiye’nin ilk dünyanın ikinci yerel festivali olan Bergama Kermesi kutlanmaya başlamıştır. Bergama Kermesinin yapılmasının amacı bölgenin yerel değerlerinin ön plana çıkarılmasıdır. Bölgemizde yetişen tarım ürünleri, el sanatları, milli sporlar, halk oyunlarının araştırılması, geliştirilmesi ve öne çıkarılması hedeflenmiştir. Milli değerler, milli oyunlar ile bölgenin, ülkenin kalkınması hedeflenmiştir.Bu yüzdendir ki Atatürk’üh Bergama’ya gelişi milli oyunlarımız için bir sıçrama noktası olmuştur. Bizim oyunlarımız, milli oyunlarımız için araştırmalar yapılmış, kayıtlar tutulmuş ve sonraki yıllar için altlık oluşturmuştur. Bizim için Kermes oyunlarımızın en güzellerinin oynandığı bir nevi düğündür.
Kermes günü Bergama’nın zengin günüdür,
Ne bugünü ne yarını ne de dünüdür,
Çekilin efeler kursun ahengi,
Kermes günü efelerin düğün günüdür.
KERMES BERGAMA’DA NASIL DOĞRU?
Sene -1937 .. Bergama, sakin günlerini geçiriyor. Vaka Bergamada Arkeolojik kazılar 1878 de başlamış ve Bergamanın meşhur antik tiyatroları güneşe kavuşmuş bulunuyor idise de tiyatroların toprak altında geçen 2000 yıllık karanlık ve derin uykusu güneşe karşı da devam ediyordu. Gradenler çıplak, sahneler sessizdi. Üzerinden toprak örtüsü çekilmiş bulunan Asklepion'un kuzey kolonları yerde yan yana up uzun yatıyorlardı. Kitapların masal1aştırdığı Bergama, bir kenarda unutulmuş durgun bir kasabacıktı.
İşte bu günlerden bir gün, Halkevinin küçük salonunda, Bergamalılar, Valinin etrafında toplanıyorlar. Candan bir konuşma başlıyor. Söz dönüp dolaşıyor, Bergama üzerinde karar kılıyor. Ortaya yep yeni bir konu atılmıştır ... KERMES .. Bu Kermes nasıl bir şeydi? Egenin en güzel mevsiminde 7 gün ve 7 gece sürecek bir Bergama şenliğinden bahsediliyor. Binlerce ziyaretçi Bergama,ya gelecek, bu bayrama katılacak, Kozak zeybekleri milli oyunlar oynayacak, Bergamanın folklor ve etnik özelliklerini teşhir edecek, kainatın gözlerini kamaştıracaktık. İşte küçük bir odada, samimi bir konuşma esnasında Bergama Kermesi böylece hülya gibi doğdu.
Vakit geçirmeden hemen bir Kermes Komitesi kurularak çalışmıya başlandı. Kaynak: Bergamayı Sevenler Cemiyeti nin Bergama Kermesi 1937-1946 kitapçığı
